Van het verleden tot het heden.
"Laput um Ocus".
Familiewapen Hoejenbos
|
Familiewapen Van Kralingen
|
(Meerdere afbeeldingen zijn ingekleurd)
De familie Hoeijenbos
C.W.F. Hegel (1770-1831) schreef: “Wie zijn verleden verloochend is gedoemd zijn geschiedenis telkens opnieuw te herleven”. -Wie de toekomst wil kennen, moet in het verleden bladeren- Door mijn vader Merardus (1919) en mijn neef Arie Boele/Ad (1939) in het verleden verzamelde informatie wordt hier zoveel mogelijk chronologisch weergegeven. Zelf ben ik in 2003 gestart het softwareprogramma Aldfaer te verrijken met hun informatie en heb tevens met behulp van Internet dit verder uitgebouwd. Het Gedcom-bestand van Aldfaer is zowel gepubliceerd op de websites Geneanet.com als op Genealogie Online. Op deze pagina zijn de 'stamboomknoppen' beschikbaar van het geslacht HOEIJENBOS, moeder UIJL en schoonouders VAN KRALINGEN en BOENDER. Ook deze site zal niet zonder fouten zijn. Ik hou me dan ook altijd aanbevolen voor op- en/of aanmerkingen. Dit kan via bovenstaande pagina 'Contact' |
Van Veldhoven naar Nieuwpoort (ZH/NL)
Genoemde neef Ad heeft op het KNAW/Meertens Instituut het volgende gepubliceerd: "De voorouder van de (Zuid-Hollandse) familie Hoeijenbos werd in 1643 met de naam OEJENBOS als kerklidmaat in Nieuwpoort ingeschreven. Wellicht is de naam ontleend aan het toponiem Oeienbos te Veldhoven" Het is in het kerkregister als volgt omschreven:
Transcriptie: "Den 5 Jul[ii] Jan Henderickz[oon] j[onge]m[an] van Westerhoven in[de] Meijerije van 's Hertogenbosch woonen[de] in[de] Nieupoort Janneken Teunis j[onge]d[ochter] van 't Schoonhoofsche Veer. Per schrijven van Ammers. Bescheet gegeven om te trouwen te Schoonh[oven] 23(?) Jul[ii]" (Bron: Doop-, Trouw- en Begraafboeken (DTB) van Nieuwpoort. Gereformeerd trouwen, 1619 september 22-1688 mei 23. Nationaal Archief) Vervolgens huwt de j.m. (jonge man) Janneke Teunisdr die afkomstig is van het Schoonhoofsche veer per schrijven van Ammers. Mogelijk (Arie Boele) de zuster van Willem Theunisz, weduwnaar van Aagje MEESDR (?), op 9-11-1681 te Nieuwpoort gehuwd met VAN DE GRAAF, Lijsbeth Pietersd, afkomstig uit Bleskensgraaf. Janneke Teunisdr heeft als familienaam van ABEEL. Verder onderzoek leert dat de familienaam HOEIJENBOS ontstaan zou kunnen zijn uit een van de volgende toponiemen: UDEN=OEDEN=OEIEN=ODIN (WODAN) In meerdere archieven wordt in verband hiermee nog het volgende aangetroffen: ODENBOSGHE (Veldhoven) (denkbaar: OUDENBOS(CH)) 1340 - 1380 Wouti OEDENBOSCH, zoon van Pauli OEDENBOSCH In de Campinia nummer 15 van 1974 publiceert J.A.M. Coolen uit Tilburg in het artikel “Den Oeienbosch”. In het Hertogelijk Cijnsregister van ca. 1340 (Rekenkamer Brussel 45038/39) zijn aanwijzingen aangetroffen, zoals onder ‘Ourle’. fol. 41v voor: “ïd. Wolth. Faber pcts XII d. novo pro Henrico de Oerle, fil. Lutgardis de Zonne de Odenbosghe”. In het daaropvolgende Cijnsboek van 1380 (rekenkamer Brussel (45040) fol. 31 onder “Oerle”: “relicta Pauli fil. Wouti fabri den Odenbosch”. Mogelijk dat het hier gaat om hetzelfde Oeienbosch. “Niet al te ombequaem aen dien hoeck”, zo werd gedurende de Tachtigjarige Oorlog in 1612 het kasteel van Bergeijk, waartoe Westerhoven behoorde, gekwalificeerd. Het kasteel speelde in deze periode een rol voor het Spaanse leger bij het openhouden van de wegen naar het Spaanse garnizoen in ’s-Hertogenbosch. Bezetting was om die reden ook voor de Staten van Holland, die ’s-Hertogenbosch graag in bezit wilden krijgen, van belang. Na over en weer ingenomen te zijn door beide partijen ging de versterking na de Tachtigjarige Oorlog verder als “Huys De Poort”. Rond 1790 zijn de laatste zichtbare restanten van het kasteel van Bergeijk gesloopt.
D'n Oeienbosch, bos gelegen aan het einde van de Moormanlaan tussen Veldhoven, Steensel en Knegsel [C. Rijken, 'Legende van den Oeienbosch (tussen Veldhoven en Knegsel)', in: Campinia 3 (1973), nr 10]. De streek van waaruit de stamboom Hoeijenbos start. Verder wordt op deze kaart de op deze pagina genoemde toponiemen weergegeven, zoals Wintelre, Oerle, Zeelst en Blaarthem.
Stamboom den Uijl zegt onder meer:
"Jan Hendriks, geboren circa 1615, Westerhoven, trouwt: Jannigje Theunisdr 5 juli 1643 te Nieuwpoort. Aantekening: trouwt als jm. van Westerhoven, onder s'Hertogenbosch". Historische context (op basis van hun trouwdag 5 juli 1643 van Jan en Jannigje:
|
Toponiem OIJENBOSCH
Door onder meer de Heemkundevereniging 'De Hooge Dorpen' Vessem=Wintelre=Knegsel, is onderzoek gedaan naar het toponiem OIJENBOSCH te Knegsel. Knegsel behoorde voor de gemeentelijke herindeling samen met Wintelre onder de gemeente Vessem c.a. en is belend aan (overlappingen met de) gronden van de gemeente Veldhoven. De begrenzing van het gebied OIJENBOSCH liep door beide gemeenten, waardoor het gebied naar alle waarschijnlijkheid ouder is dan de vaststelling van de gemeentebegrenzing. Door de Heemkundevereniging is eveneens onderzoek gedaan naar de loop van de historisch aangelegde wallen in het landschap. Deze wallen vormen de toponiemen welke zijn aangetroffen in de archieven van zowel het Rechterlijk Archief van de gemeente Veldhoven (V-RA) als uit het Notarieel Archief van de gemeente Veldhoven (V-NA). Een ander aangetroffen aantekening in het Rechterlijk Archief van Oerle van een mogelijke voorouder van de familie Hoeijenbos is door de onderzoeker als volgt omschreven:
In de Campinia, 6e jaargang, nummer 22 van 1976, publiceert A. van Run uit Veldhoven over het Veldhovens toponiem Oeijenbos enige gegevens uit het Rechterlijk Archief van de dingbank Veldhoven-Zeelst-Blaarthem.
Schepenen: Peter Wouters en Jan Hanssen.
Zowel hoeve,- als persoon OEIJENBOS
Van Run stelt vast dat de naam Oeijenbos zowel voor komt als persoon en als de naam van een hoeve. Jan Peter OEIJENBOS (1631) Ook blijken er percelen en een hoeve met afgeleide namen voor te komen, t.w.: Het OIJENBOS VELT (1712); Den OIJENBOS (perceel te Veldhoven, 1715); Hoeve Den OIJENBOSCH (Veldhoven, 1729); Erve van DEN OEIJEBOS (perceel te Veldhoven, 1744) Stadhouder Prins Frederik Hendrik (huis van Oranje) 1584 - 1647. Als legeraanvoerder gaf hij, evenals Maurits, de voorkeur aan het belegeren van steden en het mijden van veldslagen. De geduchte veldheer veroverde op die manier onder andere Groenlo, Maastricht, Schenkenschans, Breda en Hulst. Zijn grootste overwinning was die van 's-Hertogenbosch in 1629 (geschilderd door zijn hofschilder Michiel Jansz van Mierevelt),
Jan Hendriksz is dan ca. 15 jaar oud en woonachtig onder 's Hertogenbosch.
|
Westerhoven ligt in het dal van de beken Keersop en Beekloop die net buiten het dorp stromen. Reeds in de prehistorie vonden jager-verzamelaars het gebied aantrekkelijk genoeg om zich te vestigen. Eind 2008 zijn langs de Keersop beek, tijdens de reconstructiewerkzaamheden aan de beek, restanten van kampvuurtjes aangetroffen. Het houtskool van deze kampvuren kon gedateerd worden op 32.000 jaar oud en zijn hiermee de oudste archeologische grondsporen die ooit in Nederland zijn aangetroffen. De Heuvel, de verbindingsweg met buurdorp Riethoven, bestaat al vanaf de Romeinse tijd. Bij het rooien van een eiken wal aan de toenmalige Haverhof werd Frankisch keramiek aangetroffen. Westerhoven behoorde vanouds tot de heerlijkheid Bergeijk, maar werd in 1810 een zelfstandige gemeente. Deze werd in 1997 bij herindeling samengevoegd met de gemeente Bergeyk (nu Bergeijk).
|
Bron: Geheimen van historisch Veldhoven.
Ligging en bereikbaarheid. Het Oeyenbosch, of op z’n Veldhovens “d’n Oeienbos”, ligt in de driehoek Veldhoven Dorp - Knegsel - Steensel op een hoge zandrug langs het riviertje de Gender. Het bosgebied strekt zich, parallel aan de A67, uit vanaf de wijk Pegbroeken tot aan het E3-strand in Eersel. Overigens heet het gebied daar Wolfhoeksche heide. Het bos wordt in de lengte doorsneden door de Moormanlaan, een zandpad met een verhard fietspad. De eenvoudigste toegang is via de Knegselseweg (of de Korze) en dan de Oeienbosdijk. Voor wat de Belgische familie Oeyen betreft moet aangenomen worden dat zij hun naam aan de hoeve ontleend hebben, want de vestiging van deze familie (1760) is later dan het geboortejaar van Jan Hendrickszoon (1615). |
Vestingstad Nieuwpoort (ZH/NL) |
Nieuwpoort is een van de vestingsteden die in de 15e- tot de 18e eeuw werden versterkt met wallen bastions en grachten.
Als Jan Hendrickzn ongeveer 57 jaar oud is blijkt dat 1672 een rampjaar was voor de vesting Nieuwpoort en van grote betekenis te zijn. Wanneer in dat jaar de Franse troepen bijna ongehinderd de vesting Holland binnenvallen, is het kapitein generaal Willem van ORANJE, die de waterlinie (de latere Oud Hollandse Waterlinie) in werking stelt. Door het openzetten van sluisjes en het doorsteken van dijken, ontstaat er een linie van ondergelopen land tussen Muiden en Heusden, waardoor de vesting Holland onbereikbaar wordt voor de Franse troepen. De kinderen van Jan en Janneke De 7 kinderen van Jan Hendrickzn en Janneke Teunisdr, geboren vanaf 1645 tot 1659, hebben de inval van de Franse troepen en de onderwaterzetting dus bewust meegemaakt. 2 zonen, Hendrick Jansz (1651-1736) en Pieter Jansz (1657-1723) zijn stamhouder en krijgen ieder kinderen. |
|
Lidmaten Nieuwpoort 1690-1716
"Lidmaten der gereformeerde kercke J.C. binnende stede Nieuwpoort die wij hebben gevonden. Sedert mijn dienst alhier aangekomen met attestatie ofte selfs aangenoomen: Pieter Jansen Ojenbos Jenneken Jans Oojenbosch" Eén van de kinderen van Pieter Jansz en Grietje Jansd is Leendert Pietersz HOEJENBOS (1696) is blijkens index Gereformeerd trouwen op 3 november 1720 te Kralingen gehuwd met Maria Pieters van DIJK.
Begraven in Rotterdam
Kennelijk heeft de zoon Leendet Pietersz beide ouders, Pieter Jansz en Grietje Jansd in Kralingen begraven. De vader heeft dus Pieter in zijn naam. Overledene: N.n. N.n. Ouder van: Leendert Pietersz Hoejenbos Plaats: Kralingen Datum begraven: 26-04-1723 Overledene: N.n. N.n. Ouder van Leendert Pietersz Hoejenbos Plaats Kralingen Datum begraven: 04-10-1723 (Bron: DTB Rotterdam inv. 6 Begraven kerk) |
Nieuwpoort, index gereformeerd trouwen 1692-1752 Oorspronkelijke bron, Archiefinstelling: Nationaal Archief, Den Haag Archief: DTB Nieuwpoort Inventarisnummer: 3.II Omschrijving: Nederduits gereformeerd trouwen 1692-1752 “02-02-1710: Jan Hendrikzen Hoegenbosch (Oejenbos?) Jannigien Wiggers de Vos” 03-11-1720: Leendert Pieterszen Oejenbos Marijtie Pietersen van Dijk Nieuwpoort Kralingen” Verder: "Lijste gemaakt bij d'Heeren Joris van den Dool en Jan van Harten Burgemeesteren deser stede Nieupoort op de 14 Aug- 1731
In kennisse aan mij W. Roodkuyl secret". Uit vorenstaande gevens kan worden opgemaakt dat de genoemde weduwe van Johannes Hoejenbos identiek is aan Anna Catharina Adriaansdr OOMS. Johannes is overleden op 5-10-1729, twee jaar voor de opgemaakte lijst. De enige stamhouder uit het echtpaar Hendrick Jansz OEJENBOSCH en Meerigje Ariensdr OSSEKAMP is Jan Hendriksz HOEJENBOS (1691) die op 2 februari 1710 te Nieuwpoort huwt met Jannigje Wiggers de VOS. Zij krijgen 1 kind en stamhouder die weer op zijn beurt voor 9 nazaten zorgt
Jan Henndrikze Hoejenbos (Hoejenbosch)
Kinderen 1. Hendrik Janse Hoeijenbos(ch), geb. 21 DEC 1710, Nieuwpoort (Z-H) |
Een andere zoon van Pieter Jansz en Grietje Jansd is genaamd Johannes Pietersz .(1694-1729), hij huwt 21 november 1723 Anna Catharina Adriaansd OOMS (1702-1780).
Anna Catharine als weduwe genoemd Bron: De Stede Nieupoort, 1e verz. 1983, blz 87 e.v. Op een lijst staat het volgende vermeld: "alle Huijsen en Schuuren staande ende gelegen binnen de Stede Nieupoort" Bij genoemde familienamen staat vermeld: "aanslag loon klapwacht, loon dienaar justitie + aanwezigheit brandgereedschap" Bij de familienamen wordt tevens de te betalen belasting vermeld, t.w.: "0.18 en 0.12 Jan Hoejenbos huijs + lantaarn" "0.18 0.12 Wed. Johannis Hoejenbos huijs + 1 lantoorn" |
Huwelijk Jan en Jannigje
Index Gereformeerd trouwen: “02-02-1710 Jan Hendrikzen Hoegenbosch (Oejenbos?) Jannigien Wiggers de Vos” Walvisvaarders
A.B. Hoeijenbos (1939) meldt in 1983: "Hendrik (H)OEJENBOS, geb. 21-12-1710, was in 1738 op zee (Groenland), vermoedelijk te walvisvaart. In de familie gaat een verhaal over een harpoenier bij de walvisvaart". Zie ook vermelding van walvisvaarders in 'De Stede Nieuwpoort'. blz. 113. Hendrik Jansz (1710-1790) de walvisvaarder met lakstempel en familewapen
Zoals vermeld is Hendrik Jansz HOEJENBOSCH hun enige kind, Hij overlijdt in 1790. Hij huwt met zowel Willempje Arisdr Jonkers (in 1733) als met Aantje Philipsdr WILTSCHUT (in 1736). Uit dit echtpaar worden van de 9 kinderen 4 stamhouders geboren, t.w. Jan Hendrikszn HOEIJNBOS (1737-1814), Arij Hendrikszn OEJENBOSCH (17-40-1812), Philippus Hendrickszn OEJENBOSCH (1742-1797) en Pieter Hendriksz HOEIJENBOS. |
Bron: index gereformeerd trouwen
04-12-1733 Hendrik Oejenbosch Willemijntje Jonkers "bijde van....... 13-04-1736 Hendrik Janse Hoeijenbosch wedr. Antje Philips Wiltschut Nieuwpoort Nieuwpoort Hendrik is wedr. van Willemijntje Aris Jonkers; en vervolgens, na de geijdigde voorstellingen, alhier getrouwt, dese plaatse" Bron: Nieuwpoort, ref. dopen 1687-1750 – pag. 19 "21-12-1710 Hendrik z Jan Hendr. Oejenbos en Jannigie Wiggers de Vos Getuige: Aaltje Hendriks Oejenbos" |
Heraldische beschrijving: Wapen: in zilver een blauwe leeuw, rood getongd en genageld. Helm: aanziend. Wrong: blauw en zilver. Helmteken: een vlucht, doorsneden van blauw en zilver. Dekkleden: blauw, gevoerd van zilver. Plaats - Wapenvoerder Hoeijenbos Naam Hoeijenbos, Hoejenbos, Voorlopig Opmerking Dit familiewapen wordt toegeschreven aan Hendrik Janszn. Hoejenbos, ged. 21-12-1710 te Nieuwpoort (Z-H), zoon van Jan Hendriks Hoejenbos, geb. 8-11-1691 te Nieuwpoort. Bestandsnaam 1800 - Hoeijenbos01 Nummer HDATNL030287 Bron of boek Aftekening op basis van het lakzegel in de CBG-collectie Steenkamp-Damstra. Type Heraldische Databank Onderstaande bron maakt duidelijk op welke wijze de harpoeniers in de Lekstreek werden geworven.
Bron: P. Dekker In het onderzoek "COMMANDEURS TER WALVISVAART UIT HET GEBIED VAN MAASMOND EN LEKSTREEK IN DE ACHTTIENDE EEUW" door P. Dekker, blijkt dat Nieuwpoort (aan de Lek) de verstgelegen plaats is van waaruit commandeurs en harpoeniers werden geleverd. De familie OOMS blijkt daarin een grote rol te hebben gespeeld. Over de familie OOMS is verder te bekend dat Anna Catharina Adriaansdr OOMS met Johannes Pietersz HOEJENBOS is gehuwd, De vader van Anna is genaamd Adriaen (Ary) OOMS (gedoopt te Groot-Ammers 14-4-1675 en overleden te Nieuwpoort op 2-1-1748). Hij is gehuwd met Hendrika Sophia Jurriaensdochter ter HORST.
|
|
VOC-schip 'Zoetelingskerke'
Gebouwd in 1721 voor de Kamer van Zeeland op de VOC-werf in Middelburg In gebruik bij de VOC vanaf 1721 tot 12/01/1740 (afgelegd, Ceylon) Lengte: 160 voet (46 meter) Laadvermogen: 550 last (1100 ton) Bemanning: 220-300 koppen Blijkens het soldijboek van het VOC - schip Zoetelingskerke is Leendert HOIJENBOS, met als herkomst Delft, op 12-3-1737 als matroos in dienst getreden bij de VOC en aan boord geplaatst. In die periode hield de functie van Matroos o.m. in; waak- en roergang; laden en lossen; reinigen, teren en kalfaten van het schip; af- en aanslaan van de zeilen; helpers van de onderofficieren. Ook wel bootsgezel. Leendert is uitgevaren met als bestemming Batavia. Het soldijboek vermeldt verder dat Leendert op 11-04-1739 in Azië is overleden en hiermee uit dienst getreden is. Leendert was in het bezit van een schuldbrief, niet van een maandbrief. Mogelijk dat Leendert zoals dit in die periode veel voor kwam als jong matroos aan boord is gekomen en ook jong is overleden. Leendert kan vooralsnog niet aan de stamboom Hoeijenbos gerelateerd worden. |
Aantekening van Pieter (Johannes) bij notaris te Leiden
|
Datum 1752. [Opm. Bram 1952- 1752 is het (onder)trouwjaar van Pieter] Bron: Notarieel archief; Eerste persoon Pieter Hoeijenbosch; Bron Archiefnr 0506; Archiefnaam: Archief van notaris Jacobus van Stipriaan, 1749-1775; Inventarisnummer: 2266; Folio: 087; Naam notaris: Stipriaan, Jacobus; Onderwerp: Acquit; Opmerkingen: en vrouw.
|
Verspreiding familie
Na verloop van tijd wordt Nieuwpoort te klein voor de expanderende familie Hoeijenbos en verspreidt de familie zich naar omringende plaatsen zoals Ameide, Meerkerk, Ammerstol en Utrecht. |
Meerkerk
Na activering van de knop Klazina HOEIJENBOS wordt een historisch beeld geschetst van de de plaats Meerkerk (Na het openen van de weblink de toetsen Ctrl en F indrukken en vervolgens 'Hoeijenbos' invullen). De eerder genoemde Klaas Janszn HOEJENBOS (1763-1838), van beroep metselaar, leert Maria BURGGRAAF kennen die op 25 september 1763 in Meerkerk is geboren, Klaas Jansz huwt dan ook met haar te Meerkerk ca. 1790 want het eerste kind Jan Claaszn OEJENBOSCH wordt daar in 1790 geboren. Hij verdrinkt als schipper ca. 1829 te Hardinxveld Giessendam. Hij laat buiten zijn echtgenote Jacoba Hermanusdr MONTEBAN (1793-1859) en dochter Adriaantje (1815-1890) en een zoon Klaas (1816-1838) na. Een andere zoon Willem Klaaszn HOEIJENBOS (1794-1864), heeft net als zijn vader als beroep metselaar, huwt met Anna Helena Donkersloot (1791-1855) waaruit 8 kinderen worden geboren. Een andere zoon Hendrik Klaaszn HOEIJENBOS (1796-1860), van beroep schoenmaker, huwt zowel Hendrikje Cornelisdr STUIJ en drie jaar daarna, 1825, Johanna Jansdr KWAKERNAAK, uit deze huwelijken worden 5 kinderen geboren. Uit het huwelijk van Willem Klaaszn en Anna Helena worden 11 kinderen geboren onder wie de eerder genoemde Klazina HOEIJENBOS (1823-1858). Ameide Jacob Cornelis (Philipsz) Oejenbosch is op 16-2-1870 in Ameide overleden. Zijn kinderen, op één na (Nicolaas Hoeijenbos 1840-1919) die in Vianen geboren is, zijn in Nieuwpoort geboren. Jacob Cornelis vindt daar zijn plek als Hoepelmaker. Zijn jongste zonen Willem en Nicolaas overlijden in Ameide. Naamsplitsing
Één van de gesplitste familienamen is die van HOEIJENBOSCH. Hendrik |
Ammerstol
Zoon Philippus die in Ammerstol overlijdt heeft daar verder de familie uitgebreid, van wie enkele in Ammerstol overlijden. Utrecht
De mogelijk in 1790 geboren Aart Hoeijenbosch zet deze naam en familie door in Utrecht. Zijn twee kinderen Aart en Hendrik Jan overlijden respectievelijk in Utrecht en Gorinchem. |
Tweede Wereldoorlog
Chef portier Citytheater Utrecht, Nicolaas Christiaan Johannes HOEIJENBOS (1903 - 1971)
Bron: Historie Film- en Bioscopbranche dd 1-1-1963. Voor zijn werkzaamheden binnen de Bioscoopbranche heeft NCJ Hoeijenbos een speld met diamant ontvangen. Bron: Jaarboek CBG deel 4 Tweede proces OD (Orde Dienst tijdens WO II) Lijst met 83 gearresteerden waarvan 79 niet veroordeeld. De meesten zijn naar Duitsland gevoerd. Aan vier werd het uitgesproken doodvonnis niet voltrokken. Op deze lijst komt voor: NCJ HOEIJENBOS (hierboven genoemd). Gearresteerd 4-5-1942 (keerde terug/zie hieronder) Rapportage activiteiten Nicolaas C.J. HOEIJENBOS (1903=1971) (WOII) Er is o.m. een rapportage opgemaakt door een rechercheur van politie te Jutphaas (bekend) over zijn aanhouding gedateerd 21-8-1952 . Nicolaas is volgens genoemd relaas via vernietigingskamp 'Natzweiler' in de Elzas in 1944 getransporteerd naar Dachau, waar hij door de geallieerden wordt bevrijd. De arrestaties hebben o.m. te maken met het in bewaring houden van trotyl. Nicolaas was verbonden aan een verzetsgroep die ca. 80 man bedroeg. Nicolaas was ingelijfd d.d. 5-11-1923 te Utrecht bij het 16e Regiment infanterie. Op een andere pagina van deze website, genaamd 'Nicolaas C.J. Hoeijenbos', is dit verhaal uitgebreider weergegeven. Verder is actief in het verzet tijdens de Tweede Wereldoorlog Alida Hoeijenbos (1915 - 1993)
De BLINDENBODE was evenals vele andere legale tijdschriften door de bezetter verboden. Om deze reden ging P.J. van der Burg, medisch student over tot de uitgave van een blad in brailleschrift dat behalve nieuws van de radio ook speciale onderwerpen voor blinden en bemoedigende artikelen bevatte. Vóór Dolle Dinsdag werd het door geheel Nederland verspreid, na die tijd, toen de verbindingen verbroken waren, voornamelijk in Utrecht en omgeving. Daar uiteraard slechts een exemplaar tegelijk kon worden vervaardigd, was aan de uitgave een ontzaglijk werk verbonden; dit werd geheel verricht door een blind meisje, Lida Hoeijenbos. Haar schuilnaam in die periode was 'Alie'. Op een afbeelding is te zien dat Marardus E. Hoeijenbos als Marechaussee voor de PRA werkzaamheden verricht. Merardus staat met drie NSB-burgemeesters (mogelijk) op een binnenplaats van de kazerne in Gorinchem, dd 31-7-1949. Zij worden daar kennelijk 'gelucht'. Uiterst links staat NSB-burgemeester P.H. Oldemans van Uythoven van Alblasserdam. Hem is later de doodstraf geëist. Echter doordat hij tijdens de verhoren niet correct is behandeld wordt de doodstraf niet door de rechter gevolgd. Één van de de incorrectheden die tijdens de terechtzitting naar voren is gebracht is het feit dat hij aan zijn armen opgehangen werd.
Aangehouden NSB-burgemeesters die 'luchten'op de binnenplaats van de kazerne te Gorinchem, dd 31-7-1949. Voor hen staat Marechaussee Merardus E. Hoeijenbos, werkzaam voor de POD/PRA. Uiterst links de NSB-burgemeester P.H. Oldemans van Uythoven van Alblasserdam en Oud-Alblas, bij wie later de doodstraf is geëist. (Foto privécollectie familie Hoeijenbos)
Vanaf mei 1945 (na de bevrijding) tot 1-7-1946 is Merardus werkzaam bij de POD (Politieke Opsporingsdienst) district Dordrecht. Later ging de POD over in PRA.
(Bron: Wikipedia): De Politieke Recherche Afdeling (PRA) is een instelling die door de Nederlandse overheid na de Tweede Wereldoorlog in het leven is geroepen. De organisatie begon als de Politieke Opsporingsdienst (POD), maar die werd in 1946 vervangen door de PRA. Beide instanties hadden als doel het opsporen van en onderzoek doen naar ‘foute elementen' in de Nederlandse samenleving gedurende de Duitse bezetting, naar mensen dus die in meer of mindere mate met de Duitsers hadden gecollaboreerd. Dit waren onder meer NSB’ers en leden van mantelorganisaties van de NSB, Nederlandse SS’ers en vrijwilligers in Duitse dienst en verraders van ondergedokenen zoals joden en verzetsstrijders. De POD begon met deze taak in februari 1945; vanaf 1 maart 1946 zetten de PRA’s de werkzaamheden voort. Kennelijk is onderzoek gedaan naar de activiteiten van Merardus tijdens de Tweede Wereldoorlog, kennelijk naar o.m. de (Koninklijke) Marechaussee periode. Dit heeft tot rechtsherstel (rehabilitatie) geleid.
Ginus Hoeijenbos (1930 -1970) was werkzaam bij het fruitbedrijf van de gebroeders Van Bruggen en in de boomgaard om het leven is gekomen. Er is een artikel over deze bescheiden man verschenen in het Nieuwsblad Historische vereniging Ameide Tienhoven (2010), door Teun Bikker. Zie pdf-bestand hieronder.
|
Grafsteen Johannes Hoeijenbos (1887 - 1935) was een drukker, gevestigd op de Kromme Nieuwegracht 11 in Utrecht. Rietveld (bekende architect/meubelontwerper) maakte in 1934 een ontwerp voor een verbouwing van zijn drukkerij en een ontwerp voor een vignet. Een jaar later ontwierp hij de typografie van de grafsteen voor Hoeijenbos.
Johannes Hoeijenbos lag begraven op de algemene begraafplaats Brandenburg, De Bilt.
In deze bioscoop (Palace) te Utrecht heeft Nicolaas C.J. Hoeijenbos (1903 - ?) o.m. trotyl voor de verzetsgroep in WOII verborgen gehouden, waarvoor hij door de Gestapo is aangehouden en tot de einde van de oorlog in kamp Buchenwald heeft vast gezeten (zie Tab) (Foto: Utrechts archief/Fotodienst Gau))
De meerdere malen genoemde Merardus E. Hoeijenbos was in de bezettingsperiode na zijn dienstplicht 1939/1940 van 2-9-1940 tot 16-6-1944, door ontslag door de toenmalige overheid, werkzaam bij de (Koninklijke) Marechaussee (KMar). Op last van de Duitse bezetter ging de Marechaussee namelijk op in de burgerpolitie. Daarmee verloor het ook de militaire status. De Rijksveldwacht en Gemeenteveldwacht werden opgeheven en ondergebracht bij de Marechaussee. Daardoor ontstond buiten de steden één Rijkspolitiekorps onder de naam Marechaussee. Na de Tweede Wereldoorlog werd de marechaussee gesplitst in een Korps Rijkspolitie (ter vervanging van de Rijks- en gemeenteveldwacht) en de Koninklijke Marechaussee, die weer een militaire status kreeg.
Merardus heeft in de oorlogsperiode totaal 6 maanden gevangen gezeten. Vijf maanden in het Huis van Bewaring te 's-Hertogenbosch, t.w. van april tot september 1944 en één maand in Kamp Vught, mogelijk in september 1944. De officiele Duitse naam voor Kamp Vught was Konzentrationslager Herzogenbusch. Kamp Vught dat tot één van de drie Duitse concentratiekampen in Nederland behoorde wordt op 26-10-1944 door de geallieerden (Canadezen) bevrijd. Sedert zijn ontslag uit kamp Vught heeft Merardus ondergedoken gezeten daar de Sicherheitspolizei (SiPo) naar hem op zoek was wegens hulpverlening aan een onderduiker. Duitse krijgsdienst
Dat men vanuit dezelfde familie tijdens de Tweede Wereldoorlog ook actief kan zijn aan de tegenovergestelde zijde, namelijk die van de bezetter, blijkt uit een familiebericht in Het nationale dagblad: voor het Nederlandsche volk d.d. 10-02-1944. De kinderen en kleinkinderen kondigen aan dat hun ouders en grootouders Teunis Hoeijenbos (1889 - 1970) en Hermina Adriana Hoeijenbos Roeland op 12 februari 30 jaar gehuwd zijn. In een dergelijk dagblad worden de ouders kam. en kamske genoemd en worden de verblijfplaatsen van enige kinderen genoemd, t.w. het Oostfront, Berlijn en Kroatië. Ook heeft Johannes Hoejenbos (1922 - 1993) met ruim 25.000 Nederlanders zijn Nederlandse nationaliteit verloren omdat hij in Duitse krijgsdienst trad tijdens de Tweede Wereldoorlog. De door een particulier gemaakte databank Vreemde Krijgsdienst & Verlies Nederlanderschap bevat ongeveer 11.500 namen van personen die bij wet in 1953 het Nederlanderschap terug kregen. De bron van deze gegevens is de Staatscourant. Toch is de publicatie opmerkelijk vanwege de privacyaspecten van nog levende personen. Andere beroepen:
(Re)Ginus HOEIJENBOS (16-3-1930 Ameide - 11-11-1970 Lexmond), (zie foto), medewerker bij fruitbedrijf. Bron: Nieuwsblad Historische vereniging Ameide Tienhoven Ginus (1930-1970). Door Teun Bikker. Herinnert u zich nog Ginus Hoeijenbos, die bij het fruitbedrijf van de gebroeders Van Bruggen werkte? Het is inmiddels veertig jaar geleden (1970) dat hij om het leven kwam tijdens zijn werkzaamheden in de boomgaard. Waarom een artikel over deze bescheiden man zult u zich wellicht afvragen? In de eerste plaats omdat hij een jongen was uit een eenvoudig arbeidersgezin in het midden van de vorige eeuw en dat is geschiedenis aan het worden. Ten tweede woonde hij op Achthoven, een tamelijk gesloten gemeenschap in die tijd, waar men meer op ‘Termei’ was gericht dan op Lexmond. In de derde plaats omdat ik hem goed heb gekend en daardoor wat over hem kan vertellen. In de vierde plaats omdat hij geen nageslacht had en in de vergetelheid dreigt te raken, wat ik jammer zou vinden. Genoeg redenen dus om zijn levensverhaal in het kort te beschrijven. |
EEN VAN DE HOOGTEPUNTEN uit de periode als leerling vindt Hoejenbos zijn overwinning op 8 januari 1961
Stichten van entrainement op „De Berckt" van groot belang voor groei van koerswezen in Limburg met William Erebus S. Tweede werd toen het paard Yellowbird van Miramus, gereden door niemand minder dan Geersen himself. De grootste teleurstelling uit die tijd: de overwinning met X Doublé Six, die hem later werd afgenomen, omdat bleek dat de merrie reeds langer dan vijf maanden drachtig was. Zonder dat eigenaar en trainer het wisten en konden voorkomen, had zij amoureuze betrekkingen onderhouden met 'n zeer jonge hengst uit een naburige weide. Jan Hoejenbos kostte het dat jaar de prijs voor de leerltag-pikeur, die de meeste punten weet te behalen. Na tien overwinningen verwierf hij 't brevet voor pikeur en was in dienst bij trainer P. M. Smit, le rijder achter de baas zelf. Het winterseizoen 1961-1962 heeft hij doorgebracht bij Hollandse Fransman Jan Kruithof ta Frankrijk om zijn blik te verruimen en een studie te maken van de Franse trainingsmethode. |
Marick E. HOEIJENBOS (1987 Rotterdam) (zie foto) is tijdens zijn jeugd actief in het wedstrijdzwemmen. Uiteindelijk mocht Marick meerdere nationale medailles in de wacht slepen. Wedstrijdzwemmer in zijn jeugdjaren bij Poseidon'56 (Ridderkerk) en MNC Dordrecht. In de zomerperiode werd door heel NL, buiten, (open water) wedstrijden gezwommen.
Zomaar een fragment tijdens de in juni 2002 gehouden Nationale Junioren Kampioenschappen te Kampen. Door Jos van Kuijeren - 15/06/2002, 11:34u. Bron: Swimjos "De snelheid kwam uit het oosten op de eerste lange avond van de IX-de Juniorenkampioenschappen van Nederland. De spannendste race-ontwikkeling speelde zich af op de 200 meter schoolslag bij de jongens 1987. Marick Hoeyenbos (MNC) in baan 3 en Luc van Bommel (SG Hellas/Glana/KZ) in baan 6. Halverwege leidde Marick (1.15.02) voor Luc (1.15.91). Het tweetal joeg niet alleen elkaar op, maar ook op de tijd van Sjaak Oude Ophuis (Arke de Dinkel) uit de eerste van de drie series. Hij had een split van 1.14.33 en een eindtijd van 2.41.55. Die tijd sneuvelde, maar Hoeyenbos werd achterhaald door Van Bommel. Voor beiden verscheen echter 2.40.97 op de klokken!" |